Ανήκει στο γένος fortunella, και αποτελεί ιθαγενές της ΝΑ Κίνας με μικρά αειθαλή καρποφόρα δέντρα και θάμνους.
Το κούμ κουάτ παράγει πολλούς καρπούς , μικρούς σε μέγεθος και χρώματος πορτοκαλί. Καλλιεργούνται εκτός από την Κίνα και την Ιαπωνία, σε πολλές περιοχές της υποτροπικής ζώνης και παράγουν καρπούς με φλοιό παχύ, σαρκώδη, γλυκύ και φαγώσιμο.
Οι καρποί αποτελούνται από 6-7καρποφυλλα των οποίων η σάρκα είναι λίγο ξινή. Η ονομασία κουμ κουάτ, προέρχεται από την κινέζικη φράση chin kan, που σημαίνει χρυσό μανταρίνι.
Στην Ευρώπη εισήχθηκε για πρώτη φορά κατά το 1846 από τον Robert Fortune συλλέκτη φυτικών ειδών και παραδόθηκε στην Βασιλική Δενδρο-κηπευτική Εταιρεία του Λονδίνου.
Αρχικά το κουμ κουάτ, τοποθετήθηκε στο γένος citrus , αργότερα ωστόσο συμπέρανε ότι αυτό αποτελεί την ίδια ομάδα και έτσι δημιούργησε το νέο γένος fortunella προς τιμή του συλλέκτη.
Το φυτό. Είναι θάμνος ή δέντρα μικρού μεγέθους των οποίων οι νεαροί βλαστοί είναι γωνιώδεις ενώ οι μεγαλύτεροι είναι στρογγυλοί. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα , λευκά και γενικότερα μικρότερα των ανθέων των υπόλοιπων εσπεριδοειδών. Οι καρποί είναι μικροί σε μέγεθος και αυτοί, με φλοιό μάλλον παχύ , σαρκώδη και πολλούς ελαιοφορους αδένες. Ο καρπός αποτελείται από 3-7 καρπόφυλλα με χυμό ξινό.
Είδη του γένους fortunella
Fortunella margarita swingle.
Ο καρπός αυτού του είδους είναι ωοειδές ενώ του είδος fortunella japonica είναι στρογγυλός. Ακόμα το είδος fortunella margarita διαφέρει του προηγούμενου ως προς τα φύλλα που είναι μεγαλύτερα , ως προς την ωοθήκη η οποία περιλαμβάνει 4-5 χώρους, ως προς την ζωηρότητα και το ύψος που είναι σαφώς μεγαλύτεροι και ως προς την εντονότερη οσμή λόγω του αιθέριου ελαίου που μοιάζει πολύ με αυτήν του πορτοκαλιού.
Fortunella japonica swingle.
Κυρίως χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό
Fortunella polyandra tanaka.
Καλλιεργείται τόσο ως καλλωπιστικό όσο και για τους καρπούς του
Fortunella hindsii swingle.
Είναι θάμνος ή μικρό δέντρο με αγκάθια και λεπτή βλάστηση που είναι γωνιώδης. Οι καρποί περιλαμβάνουν 3-4 χώρους και μικρό μέγεθος, χρώματος πορτοκαλοκίτρινος .
Άλλα υβρίδια του γένους fortunella (έχουν παραχθεί από την διασταύρωση ειδών του γένους fortunella), είναι τα meiwa kumquat, changshou kumquat, τα υβρίδια διγενερικά (είναι υβρίδια μεταξύ των ειδών του γένους fortunella και ειδών του γένους citrus και poncirus), καθώς και το τετραπλοειδές καλαμοντίν και τα τριγενερικά υβρίδια( αποτελεί διασταύρωση τριών ειδών).
Καλλιέργεια του κουμ κουάτ.
Θεωρείται το πιο ανθεκτικό στο ψύχος από τα εσπεριδοειδή του οποίου η ανθεκτικότητα είναι μεγαλύτερη όταν είναι εμβολιασμένη σε υποκείμενο poncirus trifoliate. Το κουμ κουάτ, διαφεύγει πάντα το κίνδυνο από τους παγετούς της άνοιξης γιατί έχει την ικανότητα να διέρχεται μεγάλα διαστήματα ζεστού καιρού κατά το χειμωνα ή αρχές της άνοιξης χωρίς να ωθείται σε βλάστηση και άνθηση.
Η άνθηση γίνεται νωρίς την άνοιξη, η δε ωρίμανση των καρπών από το Οκτώβριο έως και Ιανουάριο. Καλλιεργείται κυρίως στην ύπαιθρο σε μορφή δενδροκομείου είτε σε γλάστρες.
Όταν καλλιεργείται σε ύπαιθρο, συνίσταται να φυτεύεται σε αποστάσεις 3,5χ3,5 μέτρα. Είναι φυτό βραδείας ανάπτυξης και φθάνει σε ηλικία 15 ετών κάτω από εδαφοκλιματικές συνθήκες της υποτροπικής ζώνης. Μπορεί να εμβολιαστεί σε οποιοδήποτε εσπεριδοειδές αλλά ως πιο κατάλληλο θεωρείται το poncirus trifoliate.
Όταν εμβολιαστεί πάνω σε αυτό, αποκτάται δέντρο νάνο και παραμένει σε λήθαργο καθόλου το χειμώνα έως αργά την άνοιξη. Κατά αυτόν τον τρόπο, γίνεται πιο ανθεκτικό στις αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Ακόμα συνίσταται και ως υποκείμενο, η τραχύκαρπη λεμονιά.
Οι καρποί του κουμ κουάτ, τρώγονται με ευχαρίστηση ολόκληροι χωρίς να καθαριστούν και είναι κατάλληλοι για την παρασκευή ζελέ, μαρμελάδας, σακαρόπηκτων και λικέρ.
Γραμματέα Αναστασία
Γεωπόνος ΓΠΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου